هوای تمیز برای همه، به ویژه برای افراد مبتلا به انسداد ریوی (COPD) ضروری است. ذرات حساسیتزایی مانند گرده و آلایندههای موجود در هوا میتوانند ریههای شما را تحریک کرده و منجر به تشدید شدن علائم بیماری شوند.
ممکن است هوای خانه یا محل کار شما به اندازه کافی تمیز به نظر برسد. اما آنچه که از دید شما پنهان است، میتواند به شما آسیب برساند.
ذرات ریز آلاینده مانند دود، گاز رادون و سایر مواد شیمیایی میتوانند از طریق در و پنجرههای باز و همچنین سیستم تهویه وارد خانه شما شوند.
آلایندههای داخلی نیز که شامل محصولات تمیز کننده، مواد به کار رفته در ساخت خانه و حساسیتزا هایی مانند کنهها و کپکهای گرد و غبار و لوازم خانگی هستند، ممکن است خطرساز باشند.
به علت وجود این منابع آلودگی است که به گفتهی آژانس حفاظت از محیط زیست، غلظت آلایندههای داخلی دو تا پنج برابر بیشتر از آلایندههای محیطی است.
یکی از راههای پاکسازی هوای خانه، استفاده از دستگاه تصفیه هوا است. این دستگاه مستقل، هوا را ضدعفونی کرده و ذرات ریز مانند آلایندهها و ذرات حساسیتزا را از بین میبرد.
آیا دستگاههای تصفیه هوا به سلامت بیماران COPD کمکی میکنند؟
دستگاههای تصفیهکننده، تنها هوای یک اتاق را فیلتر میکنند. آنها با فیلتر هوای موجود در سیستم تهویهی خانه شما، که هوای کل خانه را فیلتر میکند، تفاوت دارند. دستگاههای تصفیه هوا ممکن است چند میلیون تومان هزینه داشته باشند.
این دستگاهها میتواند هوای خانه شما را از ذرات حساسیتزا و آلایندهها پاک کنند. این که آیا استفاده از این دستگاه به بهبود علائم COPD کمک میکند یا نه، هنوز مشخص نیست و مطالعات زیادی تا به الان روی آن انجام نگرفتهاست. نتایج مطالعات موجود نیز ضد و نقیض هستند.
با این حال، تحقیقات نشان میدهد که کاهش ذرات حساسیتزا در هوا ممکن است علائم این بیماری را کاهش دهد.
به عنوان مثال، برخی از مطالعات معتبر نشان دادهاند، پاککنندههای هوا که مقدار زیادی از ذرات حساسیتزا و گرد و غبار را جذب میکنند، عملکرد ریه را در افراد مبتلا به آسم بهبود میبخشد.
انواع دستگاه های تصفیه هوا
انواع مختلفی از دستگاههای تصفیه هوا وجود دارد که برخی بهتر از بقیه کار میکنند و تعداد کمی از آنها ممکن است برای سلامتی مضر باشند. در ادامه یک بررسی کوتاه از هر کدام را مشاهده میکنید:
- فیلترهای HEPA. این فیلتر بالاترین استاندارد را برای حذف ذرات معلق موجود در هوا دارد. این دستگاه از تهویه مکانیکی استفاده میکند؛ یعنی، فنهایی در آن به کار رفته که هوا را از طریق فیبرهای چیندار از جنس فوم یا فایبرگلاس عبور میدهند تا ذرات هوا را به دام بیندازند.
- کربن فعال. این مدل از یک فیلتر کربن فعال برای به دام انداختن بوها و گازهای هوا استفاده میکند. اگرچه میتواند ذرات بزرگتر را نیز به دام بیندازد، اما معمولاً ذرات کوچکتر را از دست میدهد. برخی از دستگاههای تصفیهکننده، فیلتر HEPA را با فیلتر کربن فعال ادغام میکنند تا هم بو و هم آلایندهها را به دام بیندازند.
- نور فرابنفش (UV). اشعه فرابنفش قادر است میکروبهایی مانند ویروسها، باکتریها و قارچهای موجود در هوا را از بین ببرد. برای اینکه دستگاه تصفیهکننده UV میکروبها را از بین ببرد، باید نوری قوی داشتهباشد و حداقل برای چند دقیقه یا ساعت روشن بماند. این مورد در همه مدلها صادق نیست.
- یونیزهکنندهها. به طور معمول ذرات موجود در هوا دارای بار خنثی هستند. این دستگاهها بار این ذرات را منفی میکنند، که باعث میشود به صفحات دستگاه یا سطوح دیگر بچسبند تا بتوانید آنها را پاک کنید.
- دستگاه های تصفیه هوا الکترواستاتیک و مولد ازن. این دستگاهها از ازن برای تغییر بار ذرات موجود در هوا استفاده میکنند تا به سطوح بچسبند. ازن میتواند برای ریهها تحریککننده باشد؛ پس، برای افراد مبتلا به COPD انتخاب مناسبی نیست.
دستگاههای تصفیه هوای توصیهشده
نکته مهم برای یک تصفیهکننده هوای خوب این است که ذرات با قطر 10 میکرومتر یا کوچکتر را فیلتر کند. (عرض موی انسان حدود 90 میکرومتر است).
بینی و مجاری هوایی فوقانی شما در فیلتر کردن ذرات بزرگتر از 10 میکرومتر بسیار خوب عمل میکنند، اما ذرات کوچکتر از این اندازه میتوانند به راحتی وارد ریهها و جریان خون شما شوند.
دستگاههای تصفیه هوا که حاوی فیلتر HEPA هستند، بالاترین استاندارد را دارند. دستگاهی را انتخاب کنید که حاوی فیلتر HEPA واقعی باشد، نه زیر شاخههایی از نوع HEPA. اگرچه گرانتر است، اما ذرات بیشتری را از هوا حذف میکند.
از انتخاب هرگونه تصفیهکنندهای که از ازن یا یون استفاده میکند، خودداری کنید. این محصولات میتوانند برای ریههای شما مضر باشند.
مزایای استفاده از دستگاه تصفیه هوا
استفاده از دستگاه تصفیه هوا، به تمیز کردن هوای خانه شما کمک میکند تا در نتیجه ذراتی مضر که ممکن است ریههای شما را تحریک کنند، کمتر تنفس کنید.
هوای تمیز درون خانه ممکن است به سلامت قلب شما نیزکمک کند.
قرار گرفتن در معرض ذرات موجود در هوا میتواند باعث التهاب شود که این امر به عروق خونی آسیب میرساند. در مطالعات معتبر بیان شده، که فیلتر کردن هوا منجر به بهبود عملکرد عروق خونی میشود که میتواند به سلامت قلب کمک کند.
فیلترهای هوا
هنگام انتخاب فیلتر هوا، چند گزینه محدود بیشتر ندارید.
HEPA مخفف، ذرات معلق هوا با راندمان بالا، است. این فیلترها در پاکسازی هوا بسیار مؤثر هستند زیرا طبق اعلام یک منبع موثق، تا 99.97 درصد از ذرات به قطر 0.3 میکرون یا بزرگتر را حذف میکنند؛ یهنی به ازای هر 10 هزار ذره با آن اندازه که وارد فیلتر میشوند، تنها 3 ذره از آن عبور میکند.
هنگام انتخاب فیلتر HEPA، به گزارش «حداقل مقدار کارایی» آن (MERV) توجه کنید. این عدد که از 1 به 16 میرسد، نشان میدهد که فیلتر در به دام انداختن انواع خاصی از ذرات چقدر مؤثر عمل میکند. هرچه این عدد بیشتر باشد، عملکرد دستگاه بهتر است.
برخی از فیلترهای هوا یکبار مصرف هستند. آنها را هر 1 الی 3 ماه یک بار عوض کرده و فیلتر قدیمی را دور میاندازید. بقیه مدلها قابل شستشو هستند. شما ماهی یکبار آنها را بررسی میکنید و اگر کثیف بودند، آنها را میشویید.
فیلترهای یکبار مصرف، راحتی بیشتری را ارائه میکنند، اما برای تعویض آنها هزینه بیشتری صرف خواهیدکرد. با استفاه از فیلترهای هوای قابل شستشو در هزینه صرفهجویی میکنید، اما به طور مداوم باید آنها را تمیز نگاه دارید.
علاوه بر این، فیلترها از چند ماده مختلف ساخته میشوند:
- فیلترهای چیندار، طوری طراحی شدهاند که با نگهداری و مراقبت کمتر، دوام بیشتری داشتهباشند
- فیلترهای پلیاستر، پرز، گرد و غبار و خاک را به دام میاندازند.
- فیلترهای کربن فعال، به کنترل انتشار بو در خانه شما کمک میکنند.
- فیلترهای فایبرگلاس، از شیشه تاب خورده ساخته شدهاند که خاک را به دام میاندازد.
نظافت دستگاههای تصفیهکننده
شما باید فیلتر تصفیهکننده هوا را تمیز نگه دارید تا بتواند به طور مؤثر کار کند. تقریبا ماهی یک بار دستگاه تصفیهی خود را تمیز کنید.
تنها فیلترهایی که هرگز نباید شستشو دهید فیلترهای HEPA یا کربن هستند. این فیلترها را هر 6 ماه تا 1 سال تعویض کنید.
برای نظافت فیلتر:
- دستگاه را خاموش کرده و از پریز جدا کنید.
- قسمت بیرونی را با یک پارچه مرطوب تمیز کنید. از یک برس نرم برای پاک کردن گرد و غبار از دریچه هوای بالایی استفاده کنید.
- پنجرهی جلویی و فیلتر عقبی را جدا کرده و آنها را با آب گرم و صابون بشویید. قبل از قرار دادن آنها در داخل دستگاه، با یک حوله خشکشان کنید.
- از یک پارچه خشک و نرم برای پاک کردن قسمت داخلی دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.
نکات کلیدی
دستگاه تصفیه هوا میتواند برخی آلایندهها و ذرات حساسیتزا را از هوای خانه شما حذف کند. هنوز اثبات نشدهاست که این دستگاهها به سلامت بیماران مبتلا به COPD کمک میکنند یا نه، با این حال ممکن است علائم آسم را بهبود بخشد.
برای گرفتن بهترین نتایج، دستگاه تصفیهکننده با فیلتر HEPA را انتخاب کنید. با شستن مرتب و تعویض فیلتر، دستگاه تصفیه هوا را تمیز نگه دارید.